Afnemende risicobereidheid onder beleggers

Uitbraak en verspreiding van coronavirus

Het kwartaal stond voornamelijk in het teken van de uitbraak (en de verspreiding) van het coronavirus en de enorme schade die het toebrengt aan de wereldeconomie als gevolg van een vrijwel complete lockdown in de grootste economieën om de verspreiding van het virus tegen te gaan.

Het epicentrum van de uitbraak bevond zich afgelopen januari in China waarop de Chinese overheid besloot om het land onder quarantaine te stellen om de verdere verspreiding van het virus tegen te gaan. De risicobereidheid onder beleggers nam in januari af vanwege de ontwrichting van de wereldwijde “supply chains” en de verwachte afname van de Chinese vraag (zowel consumenten als bedrijven).
In de eerste weken van februari leek de rust op de financiële markten wedergekeerd, omdat de markten er vanuit gingen dat de verspreiding van het coronavirus beperkt zou blijven tot China (en directe omgeving) en dat de ontwrichting van de wereldwijde supply chains van tijdelijke aard zou zijn. Tegen het einde van de maand liep het aantal besmettingen buiten China in met name Zuid Korea, Iran en Noord Italië echter snel op waardoor de angst voor een pandemie en een verhoogde kans op een wereldwijde recessie (flink) toenam. Tot de markten drong het door dat de risico’s en de economische impact van het virus veel groter zou worden dan aanvankelijk werd gedacht (gehoopt). Zowel de aandelen als de rentes vervolgden de weg omlaag.

In maart liep het aantal nieuwe wereldwijde coronabesmettingen verder op en werd de uitbraak van het coronavirus door de WHO officieel bestempeld als een pandemie. Om het aantal besmettingen in te dammen en de zorg te ontzien besloten veel landen tot vrijwel een complete lockdown. De verwachting onder beleggers is dat hierdoor de economische schade fors zal zijn en een recessie vrijwel onontkomelijk is. Het gevolg was een verdere daling van de aandelen. Daarentegen liepen de rentes van staatsobligaties weer op. Deze stijgingen komen voort uit het feit dat de overheden grotere fiscale tekorten dienen te financieren.

Overheden
Wereldwijd kondigden overheden maatregelen aan om de negatieve gevolgen van de coronacrisis in te dammen. In Amerika ondertekende Trump een steunpakket ter waarde van $2200 miljard. Ook de Europese landen gaan in de komende periode hun overheidsschulden en begrotingstekorten flink laten oplopen om de economische gevolgen van het coronavirus in te dammen. Hierbij gaat de Europese Commissie flexibeler om met de begrotingsregels.

Centrale banken
Nieuwsberichten over maatregelen (monetaire stimuleringen) van de centrale banken om de economische schade zoveel mogelijk te beperken, volgden elkaar in een rap tempo op. De Amerikaanse Centrale Bank (“Fed”) verlaagde de rente in twee stappen van een bandbreedte van 1,5%-1,75% naar 0%-0,25% en kondigde tevens aan om ongelimiteerd staatsobligaties en hypotheekobligaties op te kopen. Daarnaast gaat de Fed ook bedrijfsobligaties, staatsgerelateerde obligaties, studieleningen, autoleningen en creditcard leningen opkopen. Tevens werden de kapitaalreserve eisen voor banken tijdelijk verlaagd.

In tegenstelling tot de Amerikaanse Centrale Bank liet de Europese Centrale Bank (“ECB”) de rente ongemoeid, maar verhoogde wel het bestaande obligatie opkooprogramma met EUR 120 miljard. Ook lanceerde de ECB een nieuw obligatie opkooprogramma waarmee het aanvankelijk niet gebonden is aan bestaande kapitaalverdeelsleutel ter waarde van EUR 750 miljard (Pandemic Emergency Purchase Program). Daarnaast stelde de ECB extra geld beschikbaar voor banken ten behoeve van het MKB en verlaagde de ECB de kapitaal- en liquiditeitsvereisten van banken.

Olieprijs
Naast het coronavirus zorgde ook de halvering van de olieprijs voor een schok op de financiële markten. De OPEC+ kon geen overeenstemming bereiken over een productiebeperking waarna Saudi-Arabië besloot om de oliekraan open te zetten en de markt te overspoelen met olie, terwijl de vraag naar olie al sterk verminderd was als gevolg van de economische impact van het coronavirus.

Sterke daling rentes en aandelen
De risicobereidheid onder beleggers nam dit kwartaal sterk af vanwege de uitbraak van het coronavirus en de flinke economische schade die het aanricht en nog zal aanrichten. De aandelen in de VS, Japan en Opkomende Markten daalden respectievelijk met circa 20%, 18% en 19% (allen in lokale valuta). De daling van Europese aandelen was nog groter met circa 23%. Beursgenoteerd vastgoed daalde met circa 24% dit kwartaal. Direct vastgoed in Nederlandse woningen en winkels noteerden een stijging van respectievelijk circa 3% en 2%. Rentes daalden flink: de 10 jaars Duitse rente daalde van -0,19% naar -0,47% en de 30 jaars van 0,35% naar 0,02%. De 30 jarige swap rente daalde nog harder, namelijk van 0,62% naar 0,17%.

De daling van de aandelenkoersen in combinatie met de sterk gedaalde rentes hebben er toe geleid dat de dekkingsgraad daalde van 105,2% tot 91,5%. (klik hier voor meer informatie over de dekkingsgraad in het hoofdstuk financiële positie).

Benchmark
ING CDC Pensioenfonds beoordeelt de beleggingsrendementen door deze te vergelijken met een benchmark die is afgeleid van het strategisch beleggingsbeleid. Een benchmark is een meetlat om de prestaties van de beleggingsportefeuille te evalueren op de langere termijn. Het totaal rendement is een gewogen gemiddelde van het rendement van de matching portefeuille en de return portefeuille. Omdat valutakoersen een grote rol spelen bij de buitenlandse beleggingen in de return portefeuille, dekt het fonds de niet-euro valutaschommelingen voor een belangrijk deel af. Het resultaat van deze valuta-afdekking wordt bij het totaal rendement geteld.