Beleggingen – Stijgende rente en inflatie

Het derde kwartaal kan opgesplitst worden in twee delen. In de maand juli en begin augustus stegen zowel aandelen als obligaties. Lagere (dan verwachte) inflatiecijfers zorgden voor de hoop dat de piek in inflatie is bereikt en hierdoor de Amerikaanse centrale bank (Fed) haar monetaire beleid minder snel hoeft te verkrappen. Vanaf medio augustus vervloog deze hoop en draaide het beeld weer de andere kant op. Richting eind augustus en met name na de speech van Fed voorzitter (Powell) in Jackson Hole werden aandelen en obligaties weer massaal in de uitverkoop gedaan. Powell gaf aan dat de Fed er alles aan zal doen om de hoge inflatie te beteugelen, zelfs als dat ten koste van de economische groei gaat.

Verenigde Staten
Ook dit kwartaal bleef de inflatie in de Verenigde Staten hoog. De headline inflatie (wordt gemeten over het totale consumptiepakket) in september vlakte weliswaar af naar 8,2% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, maar de kerninflatie (inflatie zonder voedsel- en energieprijzen) daarentegen liep verder op tot 6,6%. Dit bevestigde nogmaals het beeld dat de inflatie haar piek nog niet heeft bereikt en dat de Fed de rentes verder moet gaan verhogen om de economische groei (en daarmee de inflatie) af te remmen. Dit is wat de Fed dan ook deed dit kwartaal. Na de verhoging van 75 basispunten in juli werd de rente in september wederom met 75 basispunten verhoogd naar een bandbreedte van tussen de 3%-3,25%. Uit de dot plot (puntenwolk met de renteverwachtingen van de individuele beleidsmakers) blijkt tevens dat de Fed voor het einde van dit jaar een renteniveau voorziet van 4,5%. Drie maanden geleden was dit “slechts” 3,8%. Voor eind 2023 voorziet de Fed een renteniveau van 4,6% en een oplopende werkloosheid van 3,5% (eind september) tot 4,4%. Dit betekent dat rentes nog langer op een hoog niveau zullen blijven, ondanks dat de economische groei afvlakt.

Europa
Net als in Amerika lijkt ook in Europa nog geen sprake van een piek in de inflatie. In september liep de headline inflatie op tot bijna 10% en de kerninflatie op tot 4,8%. Gezien de aanhoudende hoge inflatie zat er voor de Europese centrale bank (ECB) dan ook niets anders op dan de rente in september met 75 basispunten te verhogen, na een eerdere verhoging van 50 basispunten in juli. Hiermee staat de depositorente op 1,5%. Tevens kondigde de ECB een nieuw instrument (Transmission Protection Instrument) aan om renteverschillen tussen de sterkere en zwakkere eurolanden te beperken. Hiermee zou het gevoerde monetaire beleid een gelijkwaardigere impact moeten hebben op de individuele landen.

De onrust op de financiële markten werd in september verder aangewakkerd door de chaos in het Verenigd Koninkrijk. Het nieuwe Mini-Budget met omvangrijke stimuleringen en belastingverlagingen van de nieuwe minister van Financiën werd niet positief ontvangen, omdat de fiscale tekorten van de overheid hiermee flink zouden oplopen. Rentes in het Verenigd Koninkrijk schoten flink omhoog, terwijl de waarde van het Britse pond juist flink kelderde. 

Aandelen en obligaties incasseren forse verliezen
Zowel aandelen als obligaties zijn dit kwartaal gedaald. De hoge inflatie, in combinatie met een meer “hawkish” (voorstander van een krapper monetair beleid) retoriek onder de centrale bankiers, leidde er toe dat staatsobligaties in de verkoop werden gedaan (hogere rentes). De commitment onder de centrale bankiers om de hoge inflatie in bedwang te houden, ondanks dat het ten koste zal gaan van de economische groei, had ook een negatieve impact op aandelen.

In Amerika daalden de aandelen met circa 4,9% en in Europa met circa 4,1%. In de opkomende landen was de daling nog harder met ongeveer 8,2%. Japan deed het relatief beter met een daling van 1,6% (allen in lokale valuta). Direct vastgoed deed het beter met een stijging van circa 2,6%.

Rentes stegen dit kwartaal, gedreven door het (mogelijk) versneld terugdraaien van het ruime monetaire beleid door centrale banken als gevolg van de aanhoudende hoge inflatie. In Europa steeg de 10 jaars Duitse rente van 1,33% naar 2,11%. De 30 jaars swaprente steeg van 1,98% naar 2,40% en de 30 jaars Duitse rente van 1,61% naar 2,09%.

Benchmark (geactualiseerd)
ING CDC Pensioenfonds beoordeelt de beleggingsrendementen door deze te vergelijken met een benchmark die is afgeleid van het strategisch beleggingsbeleid. Een benchmark is een meetlat om de prestaties van de beleggingsportefeuille te evalueren op de langere termijn. Het totaal rendement is een gewogen gemiddelde van het rendement van de matching portefeuille en de return portefeuille. Omdat valutakoersen een grote rol spelen bij de buitenlandse beleggingen in de return portefeuille, dekt het fonds de niet-euro valutaschommelingen voor een belangrijk deel af. Het resultaat van deze valuta-afdekking wordt bij het totaal rendement geteld.